به نقل از «ایسنا»

بیابان لوت؛ چندین سال پس از جهانی شدن

تاریخ انتشار: ۱ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۵۵۳۷۳۵

ایسنا/خراسان جنوبی بیابان لوت؛ این گرم ترین نقطه زمین پس از چندین سال از جهانی شدن اکنون روزهای جدیدی از رونق گردشگری را تجربه می‌کند؛ رونقی که هنوز راه‌های بسیاری برای طی شدن دارد.

دشت لوت یا بیابان لوت که در نزد مردم به دلیل برخی شباهت‌ها با «دشت کویر» اغلب «کویر لوت» نامیده می‌شود نخستین دشت بیابانی وسیع در جنوب شرقی ایران و از جمله بیابان‌های فراگرم و خشک جهان است که در میان سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان گسترده شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایسنا، این دشت حدود ۱۰ درصد از وسعت خاک ایران را دربر گرفته  است. بیابان لوت با قرارگیری در قطب حرارتی زمین در سال های ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ به عنوان گرم ترین نقطه  زمین اندازه گیری شد و در سال ۲۰۰۵ با دمای بالای ۷۰ درجه  سانتی گراد، رکورد گرم ترین دما در کره زمین را ثبت کرد.

این پهنه سوزان و اسرارآمیز آنقدر جذابیت دارد که به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث طبیعی یونسکو ثبت شد  و حال کارشناسان به این بیابان آمده‌اند تا دمای گرم‌ترین نقطه زمین را ثبت کنند.

یک بیابان پولساز

احمد کاشانی، رئیس انجمن گردشگری پایدار به ایسنا گفت: خراسان جنوبی با دارا بودن چهار اثر جهانی و بیش از ۹۵۰ اثر ثبت شده در فهرست میراث ملی جایگاه ویژه‌ای در گردشگری شرق کشور به خود اختصاص داده است.

وی، مدرسه شوکتیه و بنای تاریخی مسجد جامع قاین با بیش از ۷۰۰ سال قدمت را از جمله آثار مهم ملی استان خواند و افزود: باغ و عمارت اکبریه بیرجند نیز در یونسکو به ثبت رسیده که این باغ جزء ۹ باغ ایرانی ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو است؛ همچنین قنات بلده در فردوس جزو ۱۴ قنات ایرانی ثبت شده در یونسکو به شمار می‌رود.

کاشانی ادامه داد: سومین اثر ثبت شده خراسان جنوبی در فهرست میراث جهانی یونسکو بیابان لوت است که به عنوان اولین میراث طبیعی کشور لقب گرفته و در فهرست میراث یونسکو به ثبت رسیده است.

وی با بیان اینکه بیابان لوت گستره عظیمی است که بین استان‌های کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان به لحاظ مرزهای جغرافیایی تقسیم شده و از لحاظ زیبایی و گردشگری منحصر به فرد است، افزود: به علت انتشار ویروس کرونا وقفه‌ای دوساله به گردشگری استان وارد شد، اما امسال شاهد درخواست‌ها و تقاضاها برای بازدید از بیابان لوت هستیم.

رئیس انجمن گردشگری پایدار با بیان اینکه اولین و مهم‌ترین شرط لازم برای ورود به بیابان لوت وجود راهنمای حرفه‌ای است تا بتواند با تشخیص راه‌ها امکان بازدید را فراهم کند، تصریح کرد: دارا بودن ماشین‌های مجهز و داشتن مجوزهای لازم برای تردد در بیابان نیز لازم است.

وی با بیان اینکه در خصوص بیابان لوت وزارت گردشگری سه پایگاه جهانی تاسیس کرد، اظهار کرد: این پایگاه‌ها در دهسلم نهبندان، شهداد کرمان و نصرت آباد سیستان و بلوچستان هستند و پایگاه جهانی بیابان لوت در دهسلم به عنوان پایگاه برتر انتخاب شد.

کاشانی ادامه داد: یونسکو چهار دلیل را برای ثبت بیابان لوت در میراث جهانی انتخاب کرده است که شامل وجود مرتفع ترین هرم ماسه‌ای کره زمین با ارتفاع بیش از ۴۷۰ متر، گرم‌ترین نقطه کره زمین و بلندترین نبکاها در موقعیت خراسان جنوبی و طولانی ترین کلوت‌های جهان در موقعیت استان کرمان است.

کاشانی با بیان اینکه خراسان جنوبی در یک نقطه طلایی قرار گرفته، اما ما هیچ وقت مسیر گردشگری تعریف نکرده‌ایم، افزود: با تعریف دقیق گردشگری بخش عمده‌ای از چالش‌ها مرتفع می‌شود؛ باید مسیری را تعریف کنیم که به طور مثال از کرمان آغاز و به خراسان جنوبی برسد.

وی بیان کرد: بیابان لوت یکی یکی از منابع مهم درآمدزایی در استان است که با ورود گردشگران می‌توان گنج‌های نهفته در آن را استخراج کرد؛ نباید فراموش کنیم که به راحتی می‌توان با تعریف مسیرهای گردشگری، از بیابان لوت می‌توان درآمدزایی‌های بسیار داشت.

چرا بیابان لوت جهانی شد؟

عادل الماسی، راهنمای طبیعت گردی نیز به ایسنا گفت: یکی از خطرات بیابان طوفان بوده که ممکن است در هنگام بیابان گردی شاهد بروز طوفان‌های کوچک و بزرگ باشیم که گاهی سبب اختلال در دید می‌شود؛ بنابراین وجود راهنمای تور در این سفر الزامی است.

وی با بیان اینکه هنگامی که اثری ثبت جهانی می‌شود عرصه و حریمی برای آن تعریف می‌شود، تصریح کرد: در قسمتی از بیابان لوت ریگ یلان و در قسمت بعدی که قرینه آن منطقه است کلوت‌ها وجود دارند که این دو عارضه‌های معروف و مشخص بیابان لوت هستند.

الماسی ادامه داد: مساحت ثبت شده بیابان لوت حدود ۴۰ هزار کیلومتر مربع است که هرگونه ورود و تعرض و عملیات معدنکاری، راه سازی، ساخت و ساز و حتی تردد برخی ماشین آلات سنگین در این حریم ممنوع است.

وی با بیان اینکه میراث جهانی بیابان لوت دارای نمونه‌ای از درجات عالی پدیده‌های طبیعی است که دارای اهمیت زیبایی شناختی و طبیعی استثنایی هستند، اظهار کرد: بلندترین تپه‌های ماسه‌ای دنیا با بیش از ۴۷۵ متر ارتفاع در ریگ یلان، بلندترین کلوت‌ها و گلدان‌های طبیعی در حاشیه غربی لوت در امتداد کلوت‌ها مشاهده می‌شود که با ارتفاع حدود ۱۲متر جزء بلندترین‌ها در جهان محسوب می‌شود.

این راهنمای گردشگری با بیان اینکه این موارد نمونه‌هایی از ارزش‌های جهانی بیابان لوت است، تصریح کرد: یکی دیگر از ارزش‌ها این است که قطب حرارتی زمین با بیش از ۷۰ درجه سانتیگراد در جنوب‌ غربی ریگ یلان واقع شده و بیابان لوت مثالی برجسته از مراحل اصلی زمین در گذر زمان، توسعه ناهمواری‌های سطح زمین و ویژگی‌های مهم زمین شناختی و جغرافیای طبیعی است.

الماسی اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد بیابان لوت که موجب شد این بیابان در فهرست آثار ثبت شده یونسکو قرار گیرد وجود مرتفع‌ترین تپه‌های ماسه بادی جهان بود؛ به گونه‌ای که بلندترین تپه ماسه بادی دنیا با ارتفاع ۴۷۵ متر در بیابان لوت بوده که راه دسترسی سریع و بهترین راه به آن خراسان جنوبی است.

وی با بیان اینکه بیابان لوت چنان عظمتی دارد که از آن به عنوان سیاره لوت یاد می‌شود، افزود: دهسلم روستایی در حاشیه بیابان لوت است که به واسطه وجود نخلستان‌ها زمرد بیابان لوت می‌گویند چراکه بیش از ۶۰ هزار نخل داشته و در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسیده است.

الماسی با اشاره به اینکه مساحت آن ۱۰۹ هکتار و بیش از ۴۰۸ تن خرما به صورت سالانه در آن تولید می‌شود، تصریح کرد: قناتی در این منطقه وجود دارد که آب آن در زمستان گرم و در تابستان سرد بوده و بسیار شفاف و زلال و دارای املاح معدنی است.

وی با بیا اینکه علاوه بر این‌ها چهار قلعه تاریخی در دهسلم وجود دارد که در قدیم مرکز تبادلات تجاری بوده و نقطه مهم در حوزه تجاری محسوب می‌شد، افزود: از این دست روستاهای شگفت انگیز تعدادی دیگر نیز وجود دارد که هر کدام از آنها می‌تواند جداگانه مقصد مسافران و گردشگران باشد؛ بنابراین در تلاشیم تا این مکان‌ها را به دنیا معرفی کنیم.

گرم ترین نقطه دنیا با دمای ۷۳ درجه

هادی شاهوردی،  مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی نیز در روزهای اخیر در جلسه بررسی نتایح رویداد اولین ثبت زمینی داده‌های هواشناسی در بیابان لوت از ثبت زمینی دمای ۷۳ درجه‌ای در بیابان لوت خبر داد و گفت: نتایج نهایی رویداد ثبت زمینی داده‌های هواشناسی به زودی اعلام می‌شود.

وی با اشاره به نتایج اولیه‌ رویداد ثبت زمینی داده‌های هواشناسی در بیابان لوت، اظهار کرد: گرم‌ترین نقطه جهان در بیابان لوت با ۷۳ درجه حرارت در ریگ یلان در ۶۰ کیلومتری روستای دهسلم شهرستان نهبندان ثبت شده است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی افزود: این رویداد به همت گروهی از محققان دانشگاه‌ها و موسسات علمی کشور با همکاری وزارت‌ میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و پایگاه میراث جهانی بیابان لوت و اداره‌کل میراث‌فرهنگی خراسان جنوبی انجام شد.

شاهوردی با بیان اینکه در این رویداد دمای سطح زمین در بیابان لوت به عنوان داغ‌ترین نقطه زمین به صورت ۲۴ ساعته اندازه‌گیری شد، اظهار کرد: تاکنون نتایج خوبی در برداشت‌های اولیه بدست آمده که تلاش خواهد شد گزارش اولیه در اسرع وقت به استان ارائه شود تا به صورت رسمی داده‌ها را اعلام کنیم.

وی با اشاره به اینکه تاکنون در کشور تمام ادعاهایی که در خصوص گرم‌ترین نقطه زمین داشته‌ایم منوط به داده‌های ماهواره‌ای بوده است، تصریح کرد: امروز می‌توان این ادعا را داشت که پس از این رویداد مهم، گرم‌ترین نقطه در بیابان لوت با ۷۳ درجه حرارت در ریگ یلان روستای دهسلم شهرستان مرزی نهبندان واقع شده است و امیدواریم که پس از خروج داده‌ها و گزارش نهایی اتفاقات خوبی رقم بزنیم و از این ظرفیت و پتانسیل جهانی بیشترین استفاده را داشته باشیم.

حمیدرضا ناصری، رئیس این گروه اعزامی به بیابان لوت نیز در این نشست اظهار کرد: ثبت زمینی دما در بیابات لوت جزء اولین کارها است که علاوه بر بهره‌برداری پژوهشی، انرژی‌های نو و مباحث مربوط به منابع‌طبیعی و محیط‌زیست می‌تواند به‌عنوان یکی از نقاط مهم کشور در راه توسعه قرار گیرد و مباحث گردشگری در آن پررنگ‌تر دیده شود.

ناصری بیان کرد: تاکنون به این پتانسیل به‌صورت جدی پرداخته نشده و مغفول مانده است که امیدواریم این حرکت در بیابان لوت سرمنشاء تولید دانش در این منطقه شود و آورده اقتصادی برای بومیانی که در حواشی این مناطق زندگی می‌کنند، داشته باشد.

وی، گفت: با توجه به این داده‌ها می‌توان جنوب خراسان را به‌عنوان منطقه گردشگری خاص در نظر گرفت، چراکه علاوه بر گرم‌ترین نقطه دنیا، بلندترین تپه‌های ماسه‌ای در این نقطه قرار دارد و در حاشیه این دمای بالا، تمدن و زندگی، در روستای دهسلم وجود دارد.

ناصری به مهار باد در حاشیه بیابان لوت با ایجاد آسبادها اشاره کرد و یادآور شد: بیابان لوت در خراسان جنوبی چندین مزیت را در کنار هم دارد.

بی تردید بهره گیری از وجود جاذبه‌های طبیعی و توجه درآمدزایی از آن رکن مهمی است که شاید کمتر بدان پرداخته‌ایم. ایجاد اقامتگاه‌های بومگردی در مسیر رسیدن به کویر لوت، ایجاد منابع درآمدی برای روستاییان برای عرضه صنایع دستی و تعریف راه‌های گردشگری استراتژیک از مهم‌ترین مواردی است که باید برای رونق گردشگری کویر به‌ آن‌ها پرداخت.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اجتماعی بیابان لوت فهرست میراث جهانی یونسکو گردشگري یونسکو کویر جهانی بیابان لوت فهرست میراث ترین نقطه زمین گرم ترین نقطه بیابان لوت بیابان لوت میراث فرهنگی خراسان جنوبی میراث جهانی صنایع دستی ثبت زمینی ترین تپه ریگ یلان داده ها ۷۳ درجه ثبت شده کلوت ها ثبت شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۵۵۳۷۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خطر ریزگرد‌های قم بیخ گوش تهران

مدیر کل منابع طبیعی استان قم گفت: یکی از علل اصلی پدیده گرد و غبار در قم وجود بیابان‌هاست که تبدیل به کانون‌های ایجاد ریزگردها شده و اگر زود برطرف نشود فراتر از قم رفته و پایتخت را هم دربر می‌گیرد.

محمد شعاعی در گفت‌وگو با تسنیم در قم در رابطه با معضل حل نشده گرد و غبار در استان گفت: مهم‌ترین مسئله‌ای که در سال‌های اخیر با آن درگیر هستیم موضوع گسترش بیابان، فرسایش خاک و گرد و غبار است که زندگی مردم و شهروندان قم را دچار اختلال کرده است.

وی افزود: از نظر آماری بیش از 84 درصد از مدیریت عرصه‌های استان در اختیار منابع طبیعی است که معمولا در 4 محور حفظ، احیا، توسعه و بهره برداری تعریف شده و موضوع پدیده گرد و غبار گره خورده به بحث بیابان، که تقریبا حدود 20 درصد یعنی 200 هزار هکتار عرصه‌های بیابانی داریم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم با بیان اینکه 300 هزار هکتار از مساحت قم مستعد تولید گردوخاک است، گفت: حدود 105 هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی قم عرصه‌هایی هستند که تبدیل به کانون‌های ایجاد گرد و غبار شده است.

بیشتر بخوانید
احتمال تبدیل دریاچه نمک قم به کانون جدید گردوغبار کشور

وی خاطرنشان کرد: گردوغبار و ریزگردها در سال‌های اخیر برای قم یک معضل شده و اگر این معضل زود برطرف نشود فراتر از استان خواهد رفت و حتی می‌تواند پایتخت را هم در بر بگیرد.

شعاعی، تاریخچه آغاز بحث بیابان‌زدایی در استان قم را از سال 1349 دانست و در این راستا عنوان کرد: با توجه به‌ اعتبارات  تخصیص یافته، کارهای زیادی انجام شده و از سال 1349 که طرح مقابله با بیابان آغاز شده، کارهایی صورت گرفته اما متأسفانه سرعت بیابانی‌شدن از سرعت عملیات بیشتر بوده است.

وی تصریح کرد: علل مختلفی زمینه‌ساز این امر شده، که یکی از آن بحث‌های طبیعی چون؛ اقلیم، گرم شدن زمین و چیزهایی که در طبیعت اتفاق می‌افتد؛ مانند دخالت‌های بشری و ... و همچنین بحث قطع حق آبه های زیست محیطی که شاید بیشترین ضربه را وارد کرده، به طور مثال منطقه شرق قم زمانی چراگاه دام‌ها بوده که اکنون تبدیل به بیابان شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم درباره احیای عرصه‌های بیابانی استان عنوان کرد: حدود 15 هزار هکتار مناطق بیابانی از سال 1349 تاکنون در مناطق مختلف احیا شده، که نمونه شاخص آن، منطقه کوه نمک در مسیر قم_ جعفریه است که کانون ایجاد ریزگردها بوده و از سال 70 مهار و تقویت شده است.

شعاعی تصریح کرد:  چهار کانون مولد این ریزگردها در استان شامل حسین آباد میش مست، مسیله، قم و کوه نمک را داریم که باید تدابیری ویژه و فوری برای کنترل و جلوگیری و مهار آن در نظر گرفته شود.

شعاعی خاطر نشان کرد: در بحث احیا، طبق آیین‌نامه مبارزه با پدیده گرد و غبار، 14 دستگاه متولی مبارزه با گرد و غبار هستند که باید همه پای کار بیایند، طرحی که پیگیر آن در استانداری و سازمان مدیریت هستیم، این کار را باید در سطح ملی و به عنوان ابر پروژه معرفی کنیم، چون اگر زود به داد آن نرسیم استان‌های همجوار از جمله تهران را هم درگیر خواهد کرد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدحسین بازگیر مدیرکل محیط زیست استان قم نیز با بیان اینکه اکوسیستم دریاچه نمک قم به شدت شکننده شده است، گفت: ستاد ملی مدیریت گردوغبار کشور اعلام کرده اگر دریاچه نمک آسیب ببیند، فلات بخش مرکزی نیز آسیب خواهد دید و کانون گردوغبار و ریزگردها در منطقه فعال خواهد شد.

به گفته بازگیر دریاچه نمک، یکی از فرصت‌های خوب استان قم است که بین سه استان قم، اصفهان و سمنان قرار گرفته و وسعتی حدود 200 هزار هکتار دارد و از دشت مسیله پشتیبانی می‌کند و خوشبختانه هنوز به وضعیتی که گرد و غبار و ریزگرد ایجاد کند نرسیده است.

مدیرکل محیط‌زیست استان قم با بیان اینکه متأسفانه به دلیل قطع حقابه ها و خشکسالی گسترده، اکوسیستم این منطقه به شدت شکننده شده است، گفت: متأسفانه کم کم با تهدید این فرصت گرانبها روبه‌رو می‌شویم و حق آبه هایی که باید به تالاب‌های اقماری دریاچه، مثل؛ تالاب مُرّه، تالاب حوض سلطان، تالاب بند علی خان در استان تهران و ...  برسد، نرسیده و رودخانه‌ها، ورودی و آوردهای گذشته را ندارد، در بالادست، هم سدهای زیادی و هم برداشت‌های زیادی داشتیم.

وی تصریح کرد: لازمه مدیریت و ساماندهی آن کارهای فرااستانی است که در سفر قبلی رئیس جمهور به استان قم، موضوع دریاچه نمک در یک کارگروه ملی به تصویب رسید و بیش از یک سال کار انجام شد و یک برنامه جامعی برای مدیریت این حوزه تهیه و با دستگاه‌های مختلفی که مرتبط با این حوزه اند، همچون وزارت کشور، وزارت نیرو و جهاد کشاورزی، وزارت صمت و ‌... تبادل اطلاعات صورت گرفت و در این راستا طرحی نوشته شد که در ششمین جلسه ستاد ملی تالاب های کشور به تصویب رسید.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: توفان بیش از ۲ هزار نفر را در سیستان و بلوچستان راهی بیمارستان کرد مدارس ابتدایی بخش مرکزی سرخس به دلیل هجوم ریزگرد‌ها فردا تعطیل است کارشناس محیط زیست: باید سبک زندگی خود را تغییر دهیم وگرنه باید برای شرایط وخیم‌ تر مانند اصفهان و سمنان و یزد آماده شویم