فیروزهای در دل الماس
تاریخ انتشار: ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۹۶۰۸۲۹
اسما پورزنگیآبادی-همشهری آنلاین:
کویر لوت، این پهنه سحرانگیز و پر رمز و راز که بین سه استان کرمان، سیستانوبلوچستان و خراسانجنوبی گسترده شده، دو سالی میشود که یکی از چشمنوازترین مناظر طبیعی را در دل بیابانی خود جای داده است. دریاچهای فیروزهای و آرام که بهطور متوسط هر هفته دو تا سه هزار بازدیدکننده را به سوی خود میکشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
لوت، بیابانی بسیار کمآب است و این دریاچه که برخی آن را «جوان» و اکبر رشیدیمقدم، محقق و پژوهشگر «نمکسر» را نام مناسبتری برایش میداند، از آب ناشی از بارندگیهای شدید بالادست حاصل شده است. البته بهطور دقیق معلوم نیست تا چه زمانی آب داشته باشد اما پیشبینی میشود تا آذر امسال احتمالا زنده بماند. طی روزهای گذشته برخی از کرمانیها از طریق شبکههای اجتماعی در حال طرح این درخواست از مسئولان هستند که «دریاچه جوان در حال خشک شدن است، آب رودخانهها را به آنجا منتقل کنید!». درخواستی که به نظر نمیرسد پشتوانه علمی و کارشناسی داشته باشد. اما هرچه که باشد، این دریاچه هماکنون به یکی از پرطرفدارترین جاذبههای بیابان لوت تبدیل شده و در این دو سال، بسیاری، با برپا کردن چادرهای مسافرتی در اطراف آن، در هنگام طلوع و غروب آفتاب و حتی با حضور شبانه در این محیط رویایی، لذت کمنظیری را تجربه میکنند. البته در مواردی نیز، برخی خود را به آب میزنند و در این آب فیروزهای اما خطرناک و باتلاقی شنا میکنند!
سال گذشته دستهای از پرندگان مهاجر نیز در این دریاچه فرود آمدند. اما پس از آن، خبر تلخی رسید که صدها قطعه پرنده به دلیل شوری بالای دریاچه، تلف شدند.
بیابان لوت، نخستین اثر طبیعی ایران است که در تیرماه سال 1395 با اجماع تمام کشورهای عضو کمیته میراث جهانی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
این بیابان که به تعبیر برخی از بازدیدکنندگان خارجی، «الماس بیابانهای دنیا» لقب گرفته، جاذبههای چشمنوازی در شب و روز برای تماشا دارد. آسمانِ پرستارهاش هر بینندهای را به ستارهچینی ترغیب میکند و کلوتها، نبکاها، دریاچه شور، ریگ یلان و گندمبریان آن در کنار سکوتی وهم انگیز، این پهنه 40 هزار کیلومترمربعی را در دنیا منحصر بهفرد ساخته است.
کلوتها (یاردانگ)، ناهمواری و اشکالی طبیعی هستند که در پی فرسایش آبی و بادی ایجاد شده و به شکل برجهایی بلند در دل بیابان قد برافراشتهاند. گفته میشود بلندترین کلوتهای دنیا با ارتفاعی حدود 404 متر و همچنین، طولانیترین آنها در لوت قرار دارد.
نبکاها (گلدانهای شنی) یکی دیگر از عارضههای استثنایی این بیابان هستند که در پی انباشت شنهای روان روی ساقه درختان گز، شکل میگیرند و ارتفاع برخی از آنها به بیش از 10 متر هم میرسد.
ریگ یلان نیز، نام محدودهای باتپههای ماسهای به هم پیوسته و گاها قیفی شکل است که منظرهای حیرتانگیز را در لوت فراهم کرده است. قطب حرارتی زمین با بیش از هفتاد درجه سانتیگراد در جنوبغربی ریگ یلان واقع شده است.
یکی از شناخته شدهترین جاذبههای لوت، گندمبریان است. پوشیده از سنگها و مخروطهای آتشفشانی که افسانه برشته شدن گندمهای کاروانهای شتر در آن، زیاد گفته و شنیده شده است.
در کنار همه این جاذبهها، طی سالهای اخیر، کشف تعداد زیادی شهابسنگ از دل بیابان لوت توسط حجت کمالی کارشناس زمینشناسی و در پی آن، راهاندازی نخستین موزه تخصصی شهابسنگ ایران با بیش از 1200 قطعه شهابسنگ در مجموعه فرهنگی هنری برج آزادی تهران که بیش از 30 درصد آن متعلق به لوت است، شگفتی دیگری از این پهنه را نمایان ساخت.
اگرچه بسیاری گمان میکنند که این سرزمینِ فراگرم و فراخشک، عاری از زندگی است اما تاکنون، گونههای جانوری متعددی از جمله: گربه و روباه شنی، انواع خزندگان مانند افعیشاخدار، رتیل خورشیدی، انواع آگاما و گونههای خاص پرندگان مانند زاغبور در این محدوده شناسایی شده است. سال گذشته نیز، در پی تلاش محققان، باز هم گونه جدیدی از حیات جانوری در لوت کشف شد؛ این گونهی جدید، یک پریمیگوست که نام آن را بهپاس بزرگداشت و یادکرد «هادی فهیمی» فعال محیط زیست استان کرمان که سال 96، در سانحه سقوط هواپیمای تهران ـ یاسوج آسمانی شد؛ «فالوکریپتوس فهیمی» گذاشتهاند.
درباره بیابان لوت تاکنون، کتابها و مقالات و سفرنامههایی نوشته و تحقیقات و پژوهشهایی انجام شده اما واقعیت آن است که همچنان، بخشهای زیادی از این پهنه جادویی، ناشناخته مانده. حتی ثبت جهانی لوت هم کمک چندانی به برداشتن پرده از رازهایش نکرد اما گردشگران زیادی را به سوی خود کشید. به گفته کارشناسان، بیشترین و مهمترین جاذبههای لوت در بخشی از بیابان است که در مرزهای استان کرمان واقع شده؛ از دریاچه تا کلوتها. اما حضور گردشگران و تمایل فراوان به تماشای این بیابان، تاکنون نتوانسته به تامین زیرساختها و رفع کمبودهای آن کمک چندانی کند. هرچند که اقتصاد بخش «شهداد»، تاثیرات نسبتا خوبی از این بیابان جهانی گرفته اما به گفته معین افضلی، مدیرپایگاه جهانی لوت در استان کرمان: «حتی یک ریال از بودجه استانی را به گردشگری لوت اختصاص نمیدهند!». البته همه داستان حضور گردشگران هم خوش نبوده؛ رها کردن پسماندها و زبالهها در این بیابان اکنون به یک موضوع نگرانکننده تبدیل شده است. مردمان محلی به همراه گروهی دیگر، اوایل هر هفته، داوطلبانه، زبالههای رها شده در اطراف کلوتها و دریاچه را جمعآوری میکنند تا الماس بیابانهای دنیا از گزند آدمیزاد در امان بماند.
کد خبر 602164 برچسبها دریا و دریاچه استان کرمانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: دریا و دریاچه استان کرمان استان کرمان بیابان لوت جاذبه ها کلوت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۹۶۰۸۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دانشمندان تنها در چند ساعت الماس تولید کردند
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، میلیاردها سال طول میکشد تا الماسهای طبیعی در نتیجه فشار لایههای زمین و دمای شدید در اعماق زمین شکل بگیرند. فرمهای مصنوعی را میتوان خیلی سریعتر تولید کرد؛ با این وجود برای این کار نیز دستکم باید چند هفته منتظر ماند.
دانشمندان به تازگی روش جدیدی را برای ساخت الماس کشف کردند که در چهارچوب آن، ترکیبی از فلزات مایع میتواند یک الماس مصنوعی را در عرض چند دقیقه بدون نیاز به فشاری عظیم تولید کند.
البته برای این کار، هنوز به یک دمای بالای ۱۰۲۵ درجه سانتیگراد نیاز است تا یک قطعه الماس در ۱۵۰ دقیقه تشکیل شود. این معادل فشاری است که ما در سطح دریا احساس میکنیم و دهها هزار بار کمتر از فشاری است که معمولاً برای تولید الماس نیاز است.
تیم سازنده این الماس جدید، پژوهشگران موسسه علوم پایه در کره جنوبی هستند که امیدوارند با این شیوه بتوانند انقلابی در تولید الماسهای مصنوعی ایجاد کنند.
تکنیک حل کردن کربن در فلز مایع برای ساخت الماس کاملاً جدید نیست و جنرال الکتریک نیم قرن پیش فرآیندی مشابه را با استفاده از سولفید آهن مذاب به جهان معرفی کرد؛ اما برای این کار نیز نیاز به ایجاد فشاری معادل ۵-۶ گیگا پاسکال و یک «دانه» الماس است تا کربن به آن بچسبد.
پژوهشگران این تیم در مقالهای درباره روش جدید نوشتند: «ما روشی برای تولید الماس در فشار ۱ اتمسفر و در دمای متوسط، با استفاده از آلیاژ فلزهای مایع کشف کردیم.»
آنها در این روش از مخلوط دقیقی از فلزات مایع گالیم، آهن، نیکل و سیلیکون استفاده کردند و یک سیستم خلاء در داخل یک محفظه گرافیتی ساختند تا فلز را در حالی که در معرض ترکیبی از متان و هیدروژن قرار میگرفت، به سرعت گرم و سپس خنک کنند.
این کار باعث شد تا اتمهای کربن متان در سراسر فلز ذوب شده پخش شوند و به عنوان دانه الماس عمل کنند.
تنها پس از ۱۵ دقیقه، قطعات کوچکی از کریستالهای الماس از فلز مایع جدا و نمایان شدند و پس از گذشت مدت دو ساعت و نیم نیز یک لایه پیوسته الماس شکل گرفت.
تحقیقات درباره این فرآیند هنوز در مراحل اولیه است؛ با این وجود اعضای تیم تحقیق معتقدند که این روش پتانسیل زیادی دارد و میتوان به کمک آن، فلزات مایع دیگری را برای رسیدن به نتیجه مشابه یا حتی بهتر ترکیب کرد.
شیوهای که در حال حاضر برای تولید اکثر الماسهای مصنوعی استفاده میشود، چندین روز طول میکشد و به فشار بسیار بیشتری نیاز دارد.
اگر این تکنیک بتواند همچنان توسعه یابد، فرایند ساخت الماس بسیار سریعتر و بسیار آسانتر خواهد شد.
انتهای پیام/